พิพิธภัณฑ์และจดหมายเหตุ สารสนเทศศึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • วัตถุจัดแสดง
เขี้ยวเสือ


เขี้ยวเสือทึบ เป็นเครื่องรางที่เกิดจากการนำเขี้ยวเสือโคร่ง มีลักษณะแหลมคม มันวาว และทึบแสง บางชิ้นมีลักษณะสีที่แตกต่างกันมีทั้งสีขาว และสีดำ

เขี้ยวเสือ


ตามคติความเชื่อของคนโบราณนั้นจะเชื่อว่าใครที่มีพลังของเสือไว้ครอบครอง พกหรือใช้เครื่องรางประเภทเสือ จะมีพุทธคุณเด่นด้านคงกระพันชาตรี แคล้วคลาด รวมทั้งมหาอุด เขี้ยวเสือทึบ เป็นเครื่องรางที่เกิดจากการนำเขี้ยวเสือโคร่ง มีลักษณะแหลมคม มันวาว และทึบแสง บร

คนโทหรือน้ำต้น


คนโทหรือน้ำต้น เป็นลายขูด ของวัวลาย เครื่องเขินทำโดยเชื้อสายไทยเขิน อยู่ที่วัวลาย นันทราม มีชุมชลไทยเขิลที่แถวต้นแหน สันป่าตอง แม่วาง 80-90 ปี คนโท หรือน้ำต้นเครื่องเขินทำมาจากไม้ขดเป็นการขูดลายแบบนันทารามเชียงใหม่ นิยมใช้วัสดุสีน้ำมันร่วมกับยาเคลือบ

แอ๊บหมาก


แอ๊บหมาก แอ๊บใส่ของต่างๆ ใส่ยาเส้น ของมีค่าเครื่องประดับ มีอายุประมาณ 80-90 ปี มีลักษณะการขึ้นรูปทรงที่ละเอียดประณีตบอบบางด้วยเส้นตอกไม้ไผ่ที่เล็ก เคลือบผิวด้วย “สมุกรัก” แล้วขัดให้เรียบ จากนั้นจึงเข้าสู่กระบวนการตกแต่งด้วยการทารักเกลี้ยงแล้วเขียนลาย

ขันหมากแบบกระโถน


ขันหมากแบบกระโถน และชุดแอ็บหมาก เป็นลายขูด ของวัวลาย อายุประมาณ 70-80 ปี ขันหมากเป็นภาชนะสำหรับใส่เครื่องกินหมาก ที่ประกอบด้วย ยาฉุน หมากแห้ง หมากสด ปูน สีเสียด เปลือกไม้ ใบพลู วัฒนธรรมการกินหมากในเอเชียอาคเนย์รับอิทธิพลมาจากประเทศอินเดีย และในบางท้อ

เชี่ยนหมากแบบกระโถน,ขันหมาก


เชี่ยนหมากแบบกระโถน และชุดแอ็บหมากเงิน ลวดลายภาคกลาง รูปทรงภาคกลาง 50 ปี ขันหมากเป็นภาชนะสำหรับใส่เครื่องกินหมาก ที่ประกอบด้วย ยาฉุน หมากแห้ง หมากสด ปูน สีเสียด เปลือกไม้ ใบพลู วัฒนธรรมการกินหมากในเอเชียอาคเนย์รับอิทธิพลมาจากประเทศอินเดีย และในบางท้อ

เชี่ยนหมากแบบกระโถน หรือขันหมาก


ขันหมาก เชี่ยนหมาก ของบ้านต้นแห่ สันป่าตอง อายุประมาณ 70-80 ปี ข้างบนเป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในเชี่ยนหมาก เป็นขันหมากแบบแต้มดอกขลิบทอง กลุ่มสันป่าตองเป็นกลุ่มที่มีช่างแต้มดอกฝีมือดีมากของล้านนาเนื่องจากส่วนใหญ่เป็นคนเชื้อสายชาวไทเขิน ลวดลายในกลุ่มนี้ใช้วิธี

เครื่องเขินช้าง


เครื่องเขินช้าง ของที่ละลึกยุคหลังประมาณ 50 ปี เป็นการพัฒนาจากเครื่องเขินต่างๆมากมาย เช่น กระเป๋า ที่เขี่ยบุหรี่ ชิ้นนี้เป็นกล่องใส่ของรูปช้าง

พานโต๊ะ


พานทางภาคกลาง เรียกว่าพานโต๊ะ ขันโต๊ะ ลายขูดปั้นรักใส่กรอบ อายุประมาณ 60-70 ปี มีการปั้นรักกระแหนะแต่งขอบพาน ลายฮายดอก

กระโถนลายขูด


กระโถนลายขูด อายุประมาณ 40-50ปี งานทำเลียนแบบมาจากภาคกลาง

กระโถน


กระโถน อายุประมาณ 40-50ปี งานทำเลียนแบบภาคกลาง มีลายทอง และลายรถน้ำ เป็นรักแล้วลงทองปิด ได้อิทธิพลจากภาคกลาง

ขันปากปิง หรือ ซ้าปากปิง


ขันปากปิง หรือ ซ้าปากปิง อายุประมาณ 40-50 ปี ทำเลียนแบบภาคกลาง มีลายทองลายลูกน้ำ และลายขูด ลงรักและแต้มลงรักแล้วใช้แผ่นทองปิดเป็นลายไทยภาคกลาง ได้อิทธิพลของทางกรุงเทพ

ขันซ้าป้อม


ขันซ้าป้อม ของไทยเขิน เมืองเชียงตุง เทคนิกการทำปั้นรัก แล้วปิดทองเข้าไป ปั้นรักลายนูนปิดด้วยทอง สายใส่ไว้ใช้คล้องแขนหิ้ว อายุประมาณ 60-70 ปี ซ้าป้อมคำ หรือตะกร้าเครื่องเขินแบบดั้งเดิมของชาวเชียงตุงซึ่งปัจจุบันเหลืออยู่ไม่มากแล้วในสังคมวัฒนธรรมเชียงตุ

ขันหมาก 12 เหลี่ยม


ขันหมาก 12 เหลี่ยม อายุประมาณ 70-80 ปี ขันหมากเหลี่ยม เป็นรูปทรงที่นิยมในกลุ่มชนในเวียง เชียงใหม่ ลำพูน ลำปาง แพร่ โดยเฉพาะชนชั้นสูง เนื่องจากมีขั้นตอนการทำโครงสร้างหลายขั้นตอนโดยมีรูปทรงเหลี่ยมแบบพิเศษแตกต่างจากชาวบ้านทั่วไป คือเป็นขันธ์ทรงเหลี่ยมที

สะลุ้งลายขูด หรือขันโอ


สะลุ้งลายขูด หรือขันโอ วิธีการลงรักลงชาติ ลงชาติก่อนลงรัก แล้วเอาเหล็กขูดรัก ก็จะเห็นชาติสีแดงข้างใน ทำแถววัวลาย เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของวัวลายเลย อายุประมาณ 60-70 ปี มีลวดลายแบบฮายดอก มีโครงสร้างไม้ไผ่ที่เบาบาง แข็งแรง รูปทรงค่อนข้างเรียบง่าย ตกแต่งผิว

หีบผ้าใหม่ 6 เหลี่ยม


หีบผ้าใหม่ 6 เหลี่ยม อายุประมาณ 70-80 ปี หีบผ้าใหม่เป็นของใช้สำหรับใส่เสื้อผ้าหรือของใช้มีค่า เนื่องจากวัฒนธรรมล้านนาไม่มีเครื่องเรือนเหมือนอย่างจีนหรือยุโรป ประกอบกับของใช้สำคัญก็มีไม่มากนัก การจัดเก็บจึงใช้หีบผ้าซึ่งก็สะดวกต่อการดูแลรักษาหรือการเคล

หีบผ้าใหม่ 8 เหลี่ยม


หีบผ้าใหม่ 8 เหลี่ยม รุ่นกลาง อายุประมาณ 40-50 ปี หีบผ้าใหม่เป็นของใช้สำหรับใส่เสื้อผ้าหรือของใช้มีค่า เนื่องจากวัฒนธรรมล้านนาไม่มีเครื่องเรือนเหมือนอย่างจีนหรือยุโรป ประกอบกับของใช้สำคัญก็มีไม่มากนัก การจัดเก็บจึงใช้หีบผ้าซึ่งก็สะดวกต่อการดูแลรักษาห

ขันเอว


ขันเอวธรรมดา แบบมาตราฐาน ไม่มีลวดลาย อายุประมาณ 80-90 ปี วิธีทำ นำไม้แห้งมาตัดเป็นท่อน ซึ่งเป็นไม้เนื้ออ่อนมีขนาดบางทำให้จักสานได้ง่าย ขึ้นรูปภาชนะด้วยการขดแล้วนำเอาผลิตภัณฑ์ที่ขึ้นรูปเสร็จแล้วมาทาขี้เลื่อย ซึ่งขี้เลื่อยนี้เป็นขี้เลื่อยไม้สักผสมกับก

ขันซี่ไม้กลึง


ขันซี่ไม้กลึง อายุประมาณ 80-90 ปี เป็นขันไม้กลึงทาด้วยรักและชาด ประกอบด้วย 3 ส่วน คือตีนขัน เอวขัน และปากขัน ชิ้นที่ 1 ทรงเตี้ยเอวขันกว้าง หรือเรียกว่าขันแอวอู เอวขัน กลึงไม้ลูกติ่งเป็นซี่ ๆ เรียงกันเป็นส่วนเอวของขัน ปากขัน รูปบัวหงายคั่นลายลวดบัว 3

ขัน 12 เหลี่ยม


อายุประมาณ 80-90 ปี เป็นขันที่ขึ้นรูปจากไม้ไผ่เป็นเส้น เอามาคดขึ้นจนเป็นรูปร่าง

ขันเคียน หรือ ขันดอกไม้กลึงลายทองฉลุ


ขันเคียน หรือ ขันดอกไม้กลึงลงรักลงชาติปิดทอง ท้องถิ่นเรียกกันว่า ขันเอว ชาติพันธ์ไทยยวน ลวดลายส่วนมากเป็นดอกไม้ กลึงลายทองฉลุ เป็นของใช้รูปทรงคล้ายพานในภาคกลาง มีหน้าที่ใส่ของเช่นใส่ ดอกไม้ ข้าวตอก ธูปเทียน เครื่องหอมถวายพระ