คลองมำบัง
รายละเอียด
คำว่า “มำบัง” มาจากภาษามลายู แปลว่า “ปิด”
ต้นน้ำของคลองมำบังเกิดจากสายน้ำเล็กๆ หลายสายบริเวณเทือกเขาอำเภอควนกาหลงกับอำเภอควนโดน ไหลผ่านหมู่บ้านหลายแห่ง เช่น บ้านดุสน อำเภอควนโดน ช่วงนี้จะเรียกว่าคลองดุสน ผ่านตำบลฉลุง อำเภอเมืองสตูล เรียกว่าคลองฉลุง จนเข้าเขตตัวเมืองจึงเรียกว่า คลองมำบัง
คลองมำบังไหลออกสู่ทะเลที่บ้านตำมะลัง อำเภอเมือง จากต้นน้ำ กลางน้ำ ถึงปลายน้ำออกสู่ทะเล ส่งผลต่อการดำรงชีวิตของชุมชนที่อยู่สองฝั่งคลองหลายด้าน เช่น ด้านการเกษตร การท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติ และเป็นแหล่งผลิตน้ำประปาแจกจ่ายให้คนอำเภอควนโดน อำเภอเมือง ได้อย่างทั่วถึง
คลองสายหลักและเป็นคลองสำคัญทั้งสี่สายของจังหวัดสตูลดังที่กล่าวมาข้างต้นมีผลต่อการดำรงชีวิตของคนสองฝั่งคลองหลายด้าน คือ
๑. เป็นแหล่งน้ำที่ชุมชนใช้บริโภคและอุปโภค ซึ่งทั้งสี่สายเป็นแหล่งผลิตน้ำประปาให้แก่ประชาชนในจังหวัดสตูลทั้งจังหวัด กล่าวคือ การประปาสตูลจากคลองมำบัง การประปาละงูจากคลองละงู การประปาทุ่งหว้าจากคลองทุ่งหว้า และการประปาท่าแพจากคลองบาราเกต
นอกจากเป็นแหล่งผลิตน้ำประปาแล้วยังเป็นปัจจัยสำคัญในการประกอบอาชีพด้านเกษตรกรรม จะเห็นได้ว่าทางตอนเหนือและทางตะวันออกของจังหวัดสตูล ส่วนใหญ่ทำสวน ทำนา ทำไร่ เกิดผลผลิตทางการเกษตรมากมายและเป็นรายได้หลักของจังหวัด จนมีผลไม้เป็นที่เลื่องลือของคนต่างจังหวัดโดยอันได้แก่ ทุเรียน ลองกอง จำปาดะ โดยเฉพาะจำปาดะพันธุ์ขวัญสตูลของอำเภอควนโดน ได้จดสิทธิบัตรเป็นผลไม้ประจำจังหวัดสตูลแล้ว นอกจากนี้ที่อำเภอท่าแพ ชาวชุมชนบ้านริมน้ำปลูกข้าวโพดหวาน สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ และทุกๆ ปีจะมีงานข้าวโพดหวานของอำเภอท่าแพ และมีผู้คนจากที่ต่างๆ เดินทางไปเยี่ยมชม เยี่ยมชิมกันอย่างอิ่มท้องอิ่มใจ
๒. ด้านการท่องเที่ยว โดยเฉพาะบริเวณต้นน้ำจะเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ มีทั้งป่าไม้ ภูเขา น้ำตกและเชิงเขาที่สวยงาม เช่น ต้นน้ำลำคลองมำบังที่อำเภอควนโดนมีชลประทานซึ่งเป็นจุดรวมของสายน้ำเล็กๆ เรียกว่าชลประทานดุสน นอกจากนี้ยังมีสายน้ำอีกหลายแห่ง
ส่วนน้ำของคลองละงู บริเวณตำบลน้ำผุด อำเภอละงู มีป่าไม้ ภูเขา ถ้ำ น้ำตก ที่สวยงามเหมาะแก่การท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติเป็นอย่างยิ่ง
จากความเหมาะสมและความลงตัวของธรรมชาติจึงทำให้เกิดกิจกรรมและธุรกิจต่างๆ ที่เกี่ยวกับการท่องเที่ยวหลายกิจกรรม เช่น กิจกรรมล่องแก่ง กิจกรรมเดินป่า ชมถ้ำ โดยเฉพาะกิจกรรมล่องแก่งมีนักท่องเที่ยวทั้งในและต่างจังหวัดนิยมกันมากจนทำให้บริเวณสองฝั่งคลองเกิดธุรกิจด้านที่พักเกิดขึ้นมากมาย กลายเป็นแหล่งทำรายได้ด้านการท่องเที่ยวให้กับจังหวัดสตูลเป็นอย่างดี
