วัดดีหลวงใน
วัดดีหลวงใน ตั้งอยู่ที่ตำบลชิงโค อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา สร้างขึ้นในปี พ.ศ. ๒๒๒๐ สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช มีอายุไม่ต่ำกว่า ๓๐๐ ปี และได้รับการบูรณะขึ้นใหม่ในสมัยรัตนโกสินทร์ (ช่วงรัชกาลที่ ๔-๕) เดิมชื่อ “วัดดีหลวง” ต่อมาในท้องถิ่นเดียวกันนั้นก็มีการสร้างวัดขึ้นอีกวัดหนึ่งคือ “วัดดีหลวงนอก” ตั้งแต่นั้นมาวัดดีหลวงจึงได้รับชื่อเป็น “วัดดีหลวงใน” แต่ชาวบ้านมักจะเรียกสั้น ๆ ว่า “วัดใน” วัดดีหลวงในเป็นวัดที่มีความร่มรื่นและเงียบสงบแม้ว่าจะอยู่ติดถนนใหญ่ก็ตาม ภายในวัดมีพระอุโบสถที่มีรูปแบบศิลปกรรมแบบผสมผสานไทย-จีน โดยจะกับพบร่องรอยความเจริญรุ่งเรืองของพระพุทธศาสนาบนคาบสมุทรสทิงพระมาตั้งแต่สมัยอยุธยา สังเกตได้จากวัดวาอารามที่เรียงรายอยู่ตลอด ๒ ข้างทางถนนสายสงขลา-ระโนด ดังเช่น วัดดีหลวงใน และวัดอื่น ๆ อีกมากมาย วัดดีหลวงใน ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อประมาณ พ.ศ. ๒๓๐๐ กรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานวัดดีหลวงในราชกิจจานุเบกษาเล่ม ๑๐๒ ตอนที่ ๑๒๘ วันที่ ๑๗ กันยายน ๒๕๒๘ หน้า ๔๔๙๖ พื้นที่โบราณสถานประมาณ ๒ ไร่ ๑ งาน ๒ ตารางวา อุโบสถวัดดีหลวงในเป็นรูปแบบสถาปัตยกรรมสมัยต้นพุทธศตวรรษที่ ๒๕ ตามแบบพระราชนิยมในสมัยรัชกาลที่ ๓ ที่สืบทอดต่อกันมา โดยยึดแนวช่างหลวงแต่ปรับบางส่วนในเข้ากับรูปแบบท้องถิ่น โครงสร้างอุโบสถก่อด้วยอิฐถือปูน ลักษณะเป็นอุโบสถโถงสามารถเดินได้รอบ บริเวณหน้าบันตกแต่งด้วยลายปูนปั้นรูปเทวดาประทับนั่งในวิมาน พระอุโบสถของวัดดีหลวงใน ตั้งอยู่ในเขตกำแพงแก้ว หันหน้าทางทิศตะวันออก ผังพระอุโบสถแบ่งออกเป็น ๒ ส่วน คือระเบียงด้านนอกและส่วนภายในสำหรับประกอบสังฆกรรม มีบันไดขึ้นเฉพาะด้านหน้า ตรงส่วนฐานทำเป็นบัวคว่ำบัวหงาย ตัวอาคารทำเป็นช่องเปิดเป็นวงโค้งตามแนวเสาพาไล หน้าบันด้านหน้าทำเป็นลวดลายปูนปั้นเรื่องพระเวสสันดรชาดก โดยประธานภาพเป็นรูปฤาษีซึ่งเป็นพระเวสสันดรประทับนั่งในปราสาทเหนือปราสาทขึ้นไปเป็นภาพของรามสูรกับนางมณีเมขลา เบื้องขวาพระเวสสันดร เป็นรูปนางมัทรีหาบผลไม้และมีเสือขวางอยู่ เบื้องซ้ายเป็นรูปชูชก กัณหา ชาลีและชายแก่หัวล้านนุ่งผ้าขาวม้าขวางทางอยู่ พื้นหลังประดับด้วยลวดลายเครือเถาพรรณพฤกษาดอกพุดตาน และมักกะลีผลโดยมีเทวดาแย่งชิงเก็บมักกะลีผล ซึ่งเป็นพืชที่อยู่ในป่าหิมพานต์ หน้าบันทิศตะวันตกของอุโบสถ มีลักษณะอย่างเดียวกันกับด้านหน้า แต่แตกต่างกันที่เรื่องราว รูปทรงประธานภาพซึ่งเป็นเทวดาทรงวัว ๓ เศียร ซึ่งหมายถึงพระอิศวรทรงโค ส่วนด้านล่างเป็นภาพคนและสัตว์ เช่น ลิง กวาง พื้นหลังของภาพเป็นลายเครือเถาพรรณพฤกษาลายดอกพุดตาน มีลิงและกระรอกไต่อยู่ตามเถาของพรรณพฤกษา ทำให้ลวดลายดูมีชีวิตชีวามากขึ้น เครื่องลำยองพระอุโบสถประดับด้วยช่อฟ้า หางหงส์ ใบระกา จุดเด่นพิเศษของพระอุโบสถวัดดีหลวงในที่ไม่เหมือนกับวัดอื่น ๆ คือหางหงษ์ตรงส่วนหลังคาปีกนก ทำเป็นรูป ช้าง ม้า ฤาษี และยักษ์ ซึ่งต่างจากพระอุโบสถทั่ว ๆ ไป ใบเสมาปูนปั้นประดับด้วยกระจกสีทุกอัน และอยู่ภายในซุ้มเสมา ยกเว้นอันเดียวที่ไม่มีซุ้มเสมา อยู่ด้านหลังพระอุโบสถ ด้านข้างใบเสมาเป็นลายปูนปั้นคนแบกใบเสมาทั้ง ๒ ข้าง โดยแต่ละอันจะปั้นไม่เหมือนกัน พระประธานในพระอุโบสถปางสมาธิ สีทองเหลืองอร่มาม มีพระอัครสาวก ๒ องค์ประดิษฐานบนฐานชุกชี ลักษณะของพระประธานช่างผู้ปั้นปั้นให้ติดกับผนังของอุโบสถ ด้านหน้าพระอุโบสถตรงประตูมีลายปูนปั้นคนนั่งพนมมืออยู่ริมประตูทั้งสองข้าง ตรงกลางระหว่าประตูเป็นพระพุทธรูปยืน