การอิ้วฝ้าย
รายละเอียด
การอิ้วฝ้าย เป็นกิจกรรมการท่องเที่ยวชุมชนที่ชาวไทญ้อบ้านโพนนำมาสาธิตและจัดกิจกรรมให้นักท่องเที่ยวหรือผู้เยี่ยมเยือนเข้ามามีส่วนร่วมในการเรียนรู้วิธีการอิ้วฝ้าย ซึ่งชาวไทญ้อบ้านโพนจะจัดเตรียมเครื่องอิ้วฝ้ายและฝ้ายไว้ให้และมีปราชญ์ชาวบ้านกลุ่มเข็นฝ้ายบ้านโพน คือ คุณยายวัฒนา สุวรรณมาโจ มาสาธิตและอธิบายวิธีการอิ้วฝ้ายให้นักท่องเที่ยวหรือผู้เยี่ยมเยือนเข้ามาเรียนรู้และทดลองปฏิบัติ ซึ่งการอิ้วฝ้ายเป็นภูมิปัญญาที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษของชาวไทญ้อบ้านโพนในกระบวนการ กลางน้ำเพื่อให้ได้เส้นฝ้ายก่อนมีการนำไปทอผ้าฝ้ายและแปรรูป โดยการอิ้วฝ้ายเป็นการใช้เครื่องแยกเปลือกปุยฝ้ายออกจากเมล็ดฝ้าย เมื่อเอาฝ้ายทั้งเมล็ดป้อนเข้าตรงกลางแล้วหมุน เส้นใยฝ้ายจะถูกดึงเข้าไป เมล็ดซึ่งโตจะถูกรีดหลุดออกมาอีกด้านหนึ่ง ซึ่งกิจกรรมการอิ้วฝ้ายนี้เป็นกิจกรรมการอนุรักษ์และสืบสานกระบวนการและการใช้เครื่องมือดั้งเดิมนี้ในการเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างสรรค์การทอผ้าฝ้ายของชุมชนบ้านโพนอย่างยั่งยืน และสามารถเพิ่มมูลค่ากิจกรรมการท่องเที่ยวชุมชนและสร้างรายได้ให้กับคนในชุมชนได้
หากนักท่องเที่ยวหรือผู้ที่สนใจอยากเรียนรู้วิธีการอิ่วฝ้าย สามารถร่วมกิจกรรมการอิ่วฝ้ายได้ โดยการอิ่วฝ้ายนั้นจะค่อยๆนำปุยฝ้ายที่เก็บมาค่อยๆ ป้อนเข้าไปในเครื่องอิ่วฝ้ายระหว่างท่อนไม้ทั้งสอง แล้วจึงหมุนฟันเฟืองไปด้วย เพื่อให้ท่อนไม้หมุนและแยกเปลือกและเมล็ดฝ้ายออกคนละด้าน ซึ่งนักท่องเที่ยวจะได้ลองทำการอิ่วฝ้ายด้วยตนเองอีกด้วย