ไซจิ๋ว ของที่ระลึก
รายละเอียด
ไซ เป็นเครื่องมือดักสัตว์น้ำ ส่วนใหญ่จะดักปลาในกลุ่มปลาเล็กปลาน้อย ใช้งานในแหล่งน้ำที่ไม่ลึก มักเป็นแหล่งน้ำไหลและเป็นการเปิดช่องระบายน้ำเข้าออกตามคันนา ไซมีหลายรูปทรง ตั้งชื่อตามรูปทรงนั้น เช่น ไซปากแตร สานเป็นรูปกรวยปากไซบานออกเป็นรูปปากแตร ไซท่อ สานคล้ายท่อดักปลา หรืออาจตั้งชื่อตามวัตถุประสงค์ก็ได้ เช่น ไซสองหน้า มีช่อง 2 ด้าน ไซลอย ใช้วางลอยในช่วงน้ำตื้น ๆ แหวกกอข้าวหรือ กอหญ้าออกแล้ววางแช่น้ำไว้ ไซปลากระดี่ ใช้ดักปลากระดี่ ไซกบ สานเป็นลายขัดตาสี่เหลี่ยมรูปทรงกระบอก ใช้ดักกบ ไซโป้ง สานก้นโป่งเล็กน้อย แม้ว่าจะมีรูปลักษณ์ที่ต่างกัน แต่มีลักษณะร่วมกันคือ สานเป็นทรงกระบอกและทำปากทางเข้าเป็นงาแซง ไซต่าง ๆ มักไม่ต้องใช้เหยื่อ เพราะจะดักปลาที่ต้องไหลในกระแสน้ำ เว้นแต่ไซกบที่ต้องมีเหยื่ออย่างลูกปู ลูกปลา กลุ่มอาชีพทอเสื่อกกได้นำไอเดียการสานไซดักปลาขนาดใหญ่ มาลดขนาดลงเพื่อสานให้เป็นไซจิ๋วมงคลของที่ระลึก โดยมีรูปลักษณ์คล้ายไซดักปลาจริงทุกประการ หากแต่มีขนาดจิ๋วเพื่อเป็นผลิตภัณฑ์ของฝากของที่ระลึกให้กับนักท่องเที่ยวและผู้เยี่ยมเยือน โดยมีความเชื่อว่าไซจิ๋วมงคล เป็นไซดักทรัพย์ ดักจับโชคลาภให้บังเกิดโชคดี ยังมีความเชื่อเกี่ยวโยงกันไปถึงเรื่องการปรับฮวงจุ้ยตามศาสตร์ตำราจีน ใช้แขวนเพื่อเสริมบารมีให้มีความร่ำรวย มั่งคั่งสุดยอดของมงคลดักความรวย โชคลาภ เงินทอง เป็นเครื่องรางที่สามารถดักเก็บทรัพย์สินเงินทองและโชคลาภต่างๆ ไว้ได้ เหมาะสำหรับติดบ้านเรือน ร้านค้า ผู้ค้าขาย “ไซดักทรัพย์” แสดงถึงความเชื่อในการดักความรวย ดักเงินทองไหลมาเทมา นั้นถือว่าเป็นเคล็ดหนึ่งที่มีความเชื่อสืบต่อเนื่องกันถึงความมีโชคดี “ไซ” เป็นเครื่องรางในการดักเรื่องดีๆ ดักทรัพย์สินเงินทอง โชคลาภ
ไซที่มีขนาดจิ๋ว ถูกสร้างขึ้นเพื่อเป็นของฝากของที่ระลึก ซึ่งสานจากไม้ไผ่ โดยไซจิ๋วนี้เปรียบหมือนเครื่องมือที่เอาไว้ดักเงินทองเข้าร้านเข้าบ้าน ซึ่งถือเป็นเครื่องรางนำโชคของชาวอีสานนั่นเอง