คราดกวาดลานข้าว

บรรยายนำชม

 “คราดกวาดลานข้าว” หรือ คฑาโกยข้าว คราดแบน คราดกวาดข้าว เป็นต้น พลิกข้าวมีลักษณะทั่วไปประกอบด้วยด้ามไม้ยาวประมาณ 1.5 เมตร และ ซี่สำหรับใช้คราด ซึ่งตัวคราดนั้นจะทำด้วยไม้หรือคราดที่ทำด้วยเหล็ก โดยทีมีลักษณะแบบคราดแบนเรียบนี้ใช้เพื่อทำการเกลี่ย โกยข้าว และกวาดข้าวเปลือกเพื่อทำการรวมกองเมล็ดข้าวให้ง่ายต่อจัดการ เนื่องจากข้าวเปลือกที่เก็บเกี่ยวได้มานั้นจะมีความชื้นสูงมาก เมล็ดจะมีความชื้นประมาณ 20-25% เมื่อนำข้าวเปลือกมากองรวมกัน เนื่องจากเมล็ดมีการหายใจ จะทำให้กองข้าวมีอุณหภูมิสูงขึ้น เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ต่างๆ มีผลทำให้ข้าวเสื่อมคุณภาพ เช่น เกิดข้าวเน่า ข้าวบูด ข้าวเหลือง ข้าวมีคุณภาพการสีต่ำ เมล็ดพันธุ์เสื่อมความงอกเร็ว ทั้งนี้เพื่อให้ได้เมล็ดข้าวเปลือกที่แห้ง เมื่อนำไปตากเกษตรกรจะต้องทำการเกลี่ย โกยข้าว และกวาดข้าวเปลือกเพื่อทำการรวมกองเมล็ดข้าว ชาวนาจะใช้คราดกวาดลานข้าวใช้เป็นเครื่องทุ่นแรงเพื่อเกลี่ย โกยข้าว และกวาดข้าวเปลือกข้าวเปลือก การตากข้าวมีจุดประสง์ให้ข้าวเปลือกมีความชื้นของเมล็ดประมาณ 13-15% ซึ่งวิธีการตากแดดนี้มีต้นทุนที่ไม่สูงทำให้เกษตรกรโดยส่วนใหญ่ใช้วิธีนี้ในการลดความชื้นข้าวเปลือกโดยการตากแดดบนลานคอนกรีต ซึ่งหลักการนี้จำเป็นต้องอาศัยความร้อนที่เกิดขึ้นจากพลังงานแสงอาทิตย์ ในการในความร้อนดังกล่าวเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้น้ำและความชื้นภายในข้าวเปลือกเกิดระเหยออกมาจากข้าวเปลือกในลานตากข้าวค่อยใช้คราดกวาดลานข้าวเพื่อทำการรวมกองเมล็ดข้าวต่อไป