ประวัติการกำเนิดบ้านโคกเมือง

รายละเอียด

  
นางเวิน พุฒพันธ์ อายุ 87 ปี หรือคุณยายเวิน เป็นบุคคลเก่าแก่และมีความสำคัญของหมู่บ้าน ได้เล่าให้ฟังถึงประวัติของการกำเนิดหมู่บ้านโคกเมืองว่า คุณยายเวินตอนนั้นอายุ 15 ปีและครอบครัวเดิมเป็นคนหมู่บ้านติ้ว จ.ยโสธร (ในอดีตเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัดอุบลราชธานี) ซึ่งพื้นที่บ้านเดิมอาศัยอยู่ใกล้ลุ่มแม่น้ำชี ทำให้ประสบปัญหาอุทกภัย น้ำท่วม ทำนาไม่ได้ผล ขาดแคลนอาหาร จึงตัดสินใจย้ายถิ่นฐานจากบ้านเดิม โดยเดินทางมาโดยเกวียน ใช้เส้นทางที่เป็นทางรถไฟ มาถึงบุรีรัมย์บริเวณที่เป็นโรงพยาบาลบุรีรัมย์ในปัจจุบัน ใช้เวลาราว 1 สัปดาห์ และเดินทางต่อมายังบ้านโคกเมืองใช้เวลาอีก 1 วัน ครอบครัวที่มาตั้งรกรากอยู่ที่บ้านโคกเมืองครั้งแรก มีครอบครัวที่ย้ายมาด้วยกันทั้งหมดราว 10 ครัวเรือน ตอนนั้นที่บ้านโคกเมืองมี ครอบครัวที่เป็นคนเขมรอยู่ก่อนแล้ว 2-3 ครัวเรือน พ่อใหญ่ทหารแดง นามสกุลสมศักดิ์ เป็นพี่คนโต ซึ่งเป็นพี่ชายของคุณแม่ของคุณยายเวิน โดยตระกูลที่มาตั้งรกรากกลุ่มแรกเป็นกลุ่มนามสกุลพุฒพันธุ์และนามสกุลคำยอด จากนั้นในภายหลังได้มีตระกูลศรีชนะตามมา
ในอดีต บริเวณที่เป็นที่ตั้งของบ้านโคกเมือง รวมถึงส่วนของบริเวณปราสาทเมืองต่ำ ส่วนที่เป็นบารายเมืองต่ำปัจจุบัน (คนสมัยก่อนเรียกว่าทะเล) เป็นป่ารก มีสัตว์ป่าชุกชุม ต้องมีการเข้ามาถางป่าเพื่ออยู่อาศัย การมาตั้งรกรากครั้งแรกยังไม่มีผู้ใหญ่บ้าน ดังนั้นการติดต่อราชการต้องติดต่อผ่านหมู่บ้านบัว จากนั้นพอมีคนเริ่มมีคนเข้ามากขึ้นจึงมีการแต่งตั้งพ่อใหญ่พรขึ้นมาเป็นผู้ใหญ่บ้าน การสื่อสารในอดีตจะใช้การตีกะลอ ซึ่งผลิตจากกระบอกไม้ไผ่แล้วทำเป็นรู เนื่องจากสมัยก่อนยังมีโจรชุกชุม มีโจรขโมยวัวควาย ขโมยข้าวของ หากมีเหตุด่วนเหตุร้ายก็จะใช้วิธีการเตือนภัยโดยการตีกะลอแบบรัว ๆ แต่หากมีการเรียกประชุมก็จะมีการตีกะลอแบบจังหวะปกติ หากมีคนเสียชีวิตก็จะใช้วิธีการบอกต่อกัน ถนนหนทางในหมู่บ้านได้มีการวางแปลนอย่างเป็นระเบียบ เนื่องจากพ่อใหญ่ทหารแดงและพ่อใหญ่จะเป็นผู้มีความรู้เรื่องการวางแปลนเมือง และเนื่องจากประชากรยังมีน้อย จึงสามารถแบ่งพื้นที่ให้เป็นระเบียบ ทำการตัดเส้นถนนทหารก่อน ที่จะให้คนมาสร้างบ้าน ทำให้บ้านโคกเมืองจึงมีลักษณะเป็นบล๊อค ๆ อย่างเป็นระเบียบ ยายเวินได้มาแต่งงานสร้างครอบครัวที่บ้านโคกเมือง มีลูก 3 คน ปัจจุบันคุณยายเวินอยู่ที่บ้านโคกเมืองมา 75 ปีแล้ว