ที่ว่าการอำเภอแม่จัน

ภายหลังการปฎิรูป รูปแบบการบริหารจัดการ ในรูปแบบมณฑลเทศาภิบาล เพียงหนึ่งปี ในปี พ.ศ.2443 มีการย้ายที่ทำการแขวงเชียงแสน จากบริเวณบ้านแม่คี ลงมาทางใต้ทางฝั่งขวาของแม่น้ำจัน ตำบลเวียงกาสา ซึ่งเป็นที่ตั้งของที่ว่าการอำเภอในปัจจุบัน (ที่ว่าการอำเภอแม่จัน,มปป,น.18) ต่อมาในปีพ.ศ.2449 มีการรวมแขวงเชียงแสนหลวง(เชียงแสนเดิม) และ เชียงแสนน้อย(เชียงแสนใหม่) เพื่อเป็นแขวงเดียวกัน โดยใช้ชื่อว่า แขวงเชียงแสน(ราชกิจจานุเบกษา,2449:467) จากเหตุการณ์ดังกล่าว ส่งผลให้เมืองเชียงแสนหลวง(แม่จัน) กลายเป็นจุดศูนย์กลางในด้านการปกครองและมีฐานะเป็นศูนย์ราชการในยุคนั้น จนกระทั่งพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 เสวยราชสมบัติ พ.ศ. 2468 กระทรวงมหาดไทย มีการตั้งกิ่งอำเภอเชียงแสนหลวง ให้ขึ้นตรงต่อ อำเภอเชียงแสน(แม่จัน) (ประกาศราชกิจจานุเบกษา,หน้า 2159 เล่ม 42, ลงวันที่ 4 ตุลาคม 2469) หลังจากนั้นหนึ่งปีถัดมา ในปี พ.ศ.2469 ทรงมีพระราชประสงค์เสด็จพระราชดำเนินเลียบมณฑลพายัพเพื่อทอดพระเนตรบ้านเมือง และเสด็จเยี่ยมพวกนิกรในมณฑลพายัพ โดยการเสด็จพระราชดำเนินในครั้งนั้นในวันที่ 16 มกราคม พ.ศ.2469 ทรงเสด็จพระราชดำเนินทางรถยนต์พระที่นั่งจากเมืองเชียงราย ไปยังเมืองเชียงแสนใหม่ ซึ่งตั้งอยู่ห่างจากตัวเมืองเชียงราย13 กิโลเมตร ตำบลนี้เป็นที่ตั้งของที่ว่าการอำเภอเชียงแสน(แม่จัน) จนกระทั้งในปี พ.ศ. 2475 ภายหลังคณะราษฏรได้จัดบริหารบ้านเมืองในการปกครองใหม่ เพื่อให้สอดคล้องกับการปกครองภายใต้รัฐธรรมนูญ ทั้งในระดับราชการส่วนกลาง และราชการส่วนภูมิภาคที่มีการยกเลิกหน่วยการปกครองระดับมณฑลเทศาภิบาล มาเป็นการปกครองภายใต้การดูแลของกระทรวงมหาดไทย มีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นผู้มีอำนาจสูงสุดในการจัดการภายในจังหวัดมีการยกฐานะให้กิ่งอำเภอเชียงแสนหลวง เป็นกิ่งอำเภอเชียงแสนในปี พ.ศ. 2480 ทางราชการได้เปลี่ยนชื่ออำเภอเชียงแสนเป็น อำเภอแม่จัน (อภิชิต ศิริชัย 2559, น. 211) ดังนั้นที่ว่าการอำเภอแม่จันจึงมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ที่มีพัฒนามาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 ภายหลังจึงมีการย้ายศูนย์ราชการจากบริเวณบ้านแม่คี มายังตัวเมืองแม่จันในปัจจุบัน ซึ่งถือได้ว่าที่ว่าการอำเภอแม่จันในอดีตเป็นศูนย์กลางที่สำคัญในการปกครองของพื้นที่เขตอำเภอเชียงแสน แม่สาย และดอบหลวงในปัจจุบัน นอกจากนั้นยังเป็นสถานที่สำคัญในการรับเสด็จพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี และนอกจากนั้นยังเคยรับเสด็จพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เมื่อวันที่ 11 มีนาคม 2501 ในปัจจุบันภายในที่ว่าการอำเภอแม่จันยังมีการอนุรักษ์อาคารเก่าของที่ว่าการอำเภอแม่จัน ซึ่งเป็นอาคารไม้ 2 ชั้นทรงปั้นหยา บริเวณเชิงชายของอาคารประดับลวดลายไม้ฉลุ (Ginger bread) มีป้ายของที่ว่าการอำเภอเป็นหนึ่งในสิ่งที่ห้ามพลาดในการชมเนื่องจากเป็นป้ายที่เป็นผลงานของศิลปินทำป้ายที่มีชื่อเสียงในอำเภอแม่จัน และจังหวัดเชียงราย นั่นก็คือผลงานของ นายเดชา มารายง เจ้าของร้านเดชาศิลป์

ที่ตั้ง

ตำบลแม่จัน อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย