หลา

รายละเอียด

  
  
หลา  หรือ ไน เป็นอุปกรณ์สำหรับการกรอเส้นด้ายเข้าหลอด หรือเป็นอุปกรณ์ในการตีเกลียวเส้นด้ายและควบตีเกลียวเส้นด้าย  และเป็นเครื่องมือหนึ่งที่ใช้ในกระบวนการทอผ้าฝ้ายของชุมชนไทญ้อ                   บ้านโพน  อำเภอท่าอุเทน  จังหวัดนครพนม  โดยการใช้งานหลาของชาวไทญ้อบ้านโพนจะใช้เพื่อเข็นหรือปั่นปุยฝ้ายให้เป็นเส้นฝ้าย และปั่นเส้นฝ้ายเข้าหลอดเพื่อนำไปใส่กระสวย ทำเป็นเส้นพุ่งสำหรับทอผ้า ลักษณะโครงสร้างของหลาประกอบด้วย กงล้อขนาดใหญ่ มีขา มีฐานยาวประมาณ 80-100 เซนติเมตร ที่จับสำหรับหมุนด้วยมือ เรียกว่า แขนหลา เพื่อให้กงล้อหมุนรอบได้ กงล้อนี้มีสายพานโยงไปอีกด้านหนึ่ง เรียกว่า สายหลา ส่วนหัวหลาจะอยู่ด้านซ้ายของวงล้อ ที่หัวหลาจะมีแกนเหล็กเล็ก ๆ เรียก เหล็กไน ที่วางอยู่บนหูหลา เมื่อหมุนกงล้อ เหล็กไนก็จะหมุนตามอย่างเร็ว โครงสร้างของหลาจะทำจากไม้เนื้อแข็ง ส่วนวงล้อนั้นประกอบจากซี่ไม้ไผ่
ซึ่งหลา หรือ ไน นี้เป็นอุปกรณ์ที่กลุ่มเข็นฝ้ายบ้านโพน ยังคงอนุรักษ์และสืบสานเครื่องมือดั้งเดิมนี้ในการเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างสรรค์การทอผ้าของชุมชนอย่างยั่งยืน 
 

หลา หรือไม้ปั่นด้าย เป็นเครื่องมือหนึ่งที่ใช้ในกระบวนการทอผ้าใช้สำหรับปั่นหลอด มีลักษณะเป็น        กงล้อขนาดใหญ่ ทำจากไม้เนื้อแข็ง มีขาและมีที่จับสำหรับหมุนด้วยมือ เรียกว่า แขนหลา เพื่อให้กงล้อหมุนรอบตัวเอง กงล้อนี้มีสายพานโยงไปอีกด้านหนึ่ง เรียกว่า สายหลา ส่วนหัวหลาจะอยู่ด้านซ้ายของวงล้อ ที่หัวหลาจะมีแกนเหล็กเล็ก ๆ เรียก เหล็กไน ที่วางอยู่บนหูหลา เมื่อหมุนกงล้อ เหล็กไนก็จะหมุนตามอย่างเร็วเพื่อใช้เข็นฝ้ายให้เป็นเส้นด้ายก่อนนำไปทอ