อวดเชือก

ต้น เป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง 18 เมตร ลำต้นเล็กเรียว แตกกิ่งตามแนวระนาบเมื่อยังอ่อน เรือนยอดเปิด เปลือกเรียบหรือแตกละเอียด มีช่องอากาศนูน มีสีครีมถึงน้ำตาลอมเทาหรือดำ เปลือกด้านในสีชมพูอมส้มถึงแดง ใบเรียงสลับ กว้าง 2-7 เซนติเมตร ยาว 5-20 เซนติเมตร ใบรูปไข่ รี ขอบขนาน ไข่กลับ หรือใบหอก ปลายทู่หรือแหลมทั้งสองด้าน ขอบใบเรียบ มีซี่จางๆตอนเป็นใบอ่อน ใบแก่เนื้อหล้ายหนัง ใบเกลี้ยง อาจพบขนเล็กน้อยด้านล่างโดยเฉพาะบนเส้นใบ มีเส้นใบ 5-9 คู่ เส้นใบเล็กเรียว เป็นวงเชื่อมกัน แบนหรือนูนเล็กน้อย ก้านใบยาว 0.5-1 เซนติเมตร มีหูใบรูปใบหอก ยาว 1.5 เซนติเมตร ซ้อนกันตามขอบ ตอนยังอ่อนกิ่งกลวง บวมที่ข้อ ดอก ออกดอกเป็นช่อกระจุก มีได้ถึง 16 ดอก มีขนาดเล็กกว่า 0.5 เซนติเมตร ดอกสีขาวหรือสีเขียวอ่อน เป็นดอกสมบูรณ์เพศ หรือบางครั้งเป็นดอกเพศผู้อย่างเดียว ไม่มีก้านช่อดอก ออกดอกบนปุ่มเล็กแข็งบริเวณง่ามใบ ก้านดอกเล็กเรียว มีข้อต่อ ยาว 5 มิลลิเมตร มีกลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อน ยาว 1.5-2 มิลลิเมตร หยักลึกเป็นพูสามเหลี่ยม 4-5 พู ตรงปลายมีกระจุกขนเล็กๆ กลีบดอกยาวเท่าพูกลีบเลี้ยง โคนเรียวคล้ายก้าน รูปไข่กลับหรือรูปรี จานฐานดอกรูปถ้วยถึงค่อนข้างแบน แยกเป็น 8-10 พู หรือขอบเป็นคลื่น เกสรเพศผู้มี 8-10 อัน แยกออกจากกัน ยาว 1-2 มิลลิเมตร อยู่ติดขอบจานฐานดอก ก้านชูอับเรณูโค้ง ก้านเกสรเพศเมียยาวได้ถึง 2 มิลลิเมตร มียอดเกสรเพศเมียคล้ายจานหรือแยก 4-8 พู รังไข่เหนือวงกลีบ มี 4-6 ช่อง เชื่อมกับหลอดกลีบเลี้ยงบริเวณโคน มีสัน ผลทรงกลม ขนาด 5 เซนติเมตร มีสีเขียวอ่อนเมื่อสุกเปลี่ยนเป็นสีแดงเข้มถึงดำมัน ปลายผลบุ๋ม มีส่วนเกสรเพศเมียติด อยู่บนกลีบเลี้ยง พูตั้งตรงถึงกางออกหรือโค้งกลับ ภายในมีเนื้อ มีหลายเมล็ด เมล็ดรี กว้าง 0.5 มิลลิเมตร ยาว 1.5 มิลลิเมตร

ชื่อวิทยาศาสตร์ = Gynotroches axillaris

ชื่อท้องถิ่น = ย่านเชือก สมุนไพรอวดเชือก มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า ถั่วแป๋เถา (เชียงใหม่), แกดำ (หนองคาย), แหนเหลือง (กาญจนบุรี), ขมิ้นเครือ (ปราจีนบุรี, ภาคอีสาน), มันแดง แหนเครือ (ภาคเหนือ), ผ่อนออึ ซิคริ๊บ่อ (กะเหรี่ยง-เชียงใหม่), เครืออวดเชือก เป็นต้น

สถานที่เก็บตัวอย่าง/แหล่งอาศัย/ถิ่นที่อยู่ = ชายฝั่ง

จังหวัด = สตูล